De Toekomst met een hoofdletter T dat is ónze toekomst. Wij staan op de drempel van een toekomst die heel bijzonder, fascinerend en tegelijkertijd angstaanjagend kan zijn.
Waarom heel bijzonder? Er zijn in het verleden toch wel meer bijzondere tijden geweest, periodes in de tijd die nota bene ‘revoluties’ genoemd worden? Dat begon 70.000 jaar geleden. In die tijd werden onze hersenen geleidelijk groter, waardoor we in staat werden gesteld om samen te gaan leven en werken. Die revolutie wordt de Cognitieve revolutie genoemd en is sowieso de belangrijkste: zonder die ontwikkeling had ik deze tekst niet kunnen schrijven. De tweede revolutie is de Landbouwrevolutie. Ongeveer 10.000 jaar geleden stapten we over van het jagen en rondtrekken naar de landbouw en ons op een plaats vestigen. Een enorme omwenteling, want daardoor ontstonden dorpen, steden en nog later keizer- en koninkrijken en zijn we gaan samenleven zoals we dat nu nog doen. Daarna kwamen nog de Wetenschappelijke revolutie (1600) en de Industriële revolutie (19e eeuw), waardoor ons leven weer totaal veranderd is.
Zo opgesomd wordt het mooi duidelijk dat wij al het een en ander meegemaakt hebben, en toch moet ónze Toekomst met een hoofdletter T geschreven worden. Er is namelijk nog een revolutie geweest, de Digitale revolutie, eentje waar we nu middenin zitten. Dat begon met de eerste computer en waar het einde is weten we niet.
Het einde is onzeker, maar wat wel zeker is, is dat de technische ontwikkeling razendsnel gaat, en steeds sneller zal gaan. Hier kan mooi de vergelijking met het Corona virus gemaakt worden: met een R groter dan 1 gaat de verspreiding van 1, 2, 4, 8, 16, 32, 64, 128, 256, 512, 1024. Het aantal loopt steeds sneller op: als een hockeystickcurve Dat geldt ook voor de technologische ontwikkeling. Omdat we nu op allerlei terreinen: wetenschap, (nano)techniek, biologie en ICT heel veel kennis hebben, versterken die terreinen elkaar. Bijvoorbeeld, een bedrijf dat een robot ontwikkeld, heeft kunstmatige intelligentie (AI) nodig voor de aansturing, kleine motortjes in de gewrichten, een accu met veel capaciteit en sterke metalen voor de ledematen. Op al die deelterreinen gaat de ontwikkeling heel snel, en zo kan dat bedrijf dansende robots maken met high-tech onderdelen die gewoon beschikbaar zijn. Omdat al die ontwikkelingen samenkomen en elkaar versterken, gaat de digitale revolutie steeds sneller: een stap die we de afgelopen 10 jaar konden maken, zal in de toekomst nog maar 5 jaar duren.
Dat maakt het gelijk ook zo moeilijk om in de toekomst te kijken. Wij mensen zijn daar niet goed in. Wat ik vandaag allemaal ga doen, zie ik prima voor me. Voor de komende week heb ik al een agenda nodig. Voor over een jaar zeggen we al snel: “dat zien we dan wel weer”. We zijn dus sowieso niet zo goed in de toekomst en door die snelle ontwikkelingen wordt het helemaal moeilijk. Maar, zeg vooral niet te snel dat iets onmogelijk is, zoals bijvoorbeeld over tien jaar op Mars te staan. Met de techniek die we nu hebben kan het niet, maar met de techniek van over 10 jaar.. Bedenk als je zegt “dat kan nooit, en wat heb je er aan”, dat mensen ten tijde van de stoomtrein en de eerste mobiele telefoon dat ook zeiden!
Het worden interessante tijden, zoveel is wel duidelijk. Voor mij is dat besef gekomen door het lezen van het boek “Homo Deus” van Harari. Wat ik hierboven vertel, staat ook in dat boek. Sindsdien ben ik steeds meer met de Toekomst bezig, op het rabiate af. Er is bijvoorbeeld een man die elke week een video maakt over de ontwikkeling in de ruimtevaart. Hij moet in een uur heel snel praten om alles van die week te kunnen vertellen! Het ruimtevaartbedrijf van Elon Musk lanceert de ene na de ander raket. Wat in de Apollotijd jaren duurde en miljarden kostte, kan nu in een half jaartje, waarbij we praten we over miljoenen i.p.v. miljarden. Dit is een mooi voorbeeld van die ontwikkelingen die steeds sneller gaan: de hockeystick.
Ik begon ermee dat onze Toekomst fascinerend is, maar ook angstaanjagend kan zijn. Wat gaat er gebeuren als AI net zo slim wordt als de mens, of nog slimmer? De verwachting is dat al in 2030 de computer de mens kan evenaren! Is het gevaarlijk als nanorobots ons lichaam gaan herstellen? Hoe wordt onze toekomst als we steeds maar ouder worden? Het kan onze ondergang worden, maar net zo goed – en dat denk ik liever – onze redding. Belangrijk is om verantwoord met de ontwikkelingen om te gaan. De ontwikkelingen tegenhouden kan waarschijnlijk niet.
The future has only just begun!
